شناخت کنه گیاهی
مقدمه:
کنهها (Acari) در زیر رده آکاریها (Acariformes) دستهبندی میشوند و به همراه رتیلها و عنکبوتها، رده بندپایان (Arachnida) را تشکیل میدهند. کنهها یکی از بزرگترین گروههای بندپایان هستند که به فراوانی در طبیعت یافت میشوند. تاکنون حدود سی هزار گونه از این بندپایان در دنیا شناسایی شده و تخمین زده میشود که بیش از پانصد هزار گونه دیگر هنوز ناشناخته باقی مانده باشند. اندازه کنهها بسیار متنوع است. برای مثال، کنههای خانواده تارسونمیده (Tarsonemidae) فقط چند میکرون و کنههای بسیار بزرگ خانواده ایکسودیده (Ixodidae) میتوانند تا صد برابر بزرگتر باشند و روی دامها زندگی میکنند و از خون آنها تغذیه میکنند.
طبقهبندی:
کنهها شامل گروههای آبزی و خشکیزی هستند. کنههای خشکیزی در خاک با جمعیت بسیار بالا دیده میشوند و از مهمترین بندپایان خاک به شمار میروند. تعدادی از کنهها بخشی از زندگی خود را به صورت انگل میگذرانند و ممکن است انگل بندپایان یا مهرهداران باشند. البته تعداد کمی هم به صورت انگل داخلی در داخل بدن حشرات و مهرهداران فعالیت میکنند.
نقشهای مختلف کنهها:
- شکارچی و پِرداتور: تعدادی از کنهها شکارگر و پِرداتور هستند و در داخل خاک روی گیاهان از ساير کنهها مخصوصاً از کنههای گیاهخوار و تخم حشرات کوچک تغذیه میکنند. به عبارت دیگر، تعدادی از گونههای شکارگر در داخل خاک از انواع حشرات کوچک و سایر کنهها، نماتودها و تخم مگسها تغذیه میکنند و جزء موجودات بسیار مفید به حساب میآیند.
- گیاهخوار: تعداد زیادی از کنهها هم گیاهخوار هستند. با کلیسرهای نیرومند خود بر روی گیاهان خراشهایی ایجاد میکنند و از کلروپلاست، مایع و شیره گیاهی تغذیه میکنند. همچنین تعدادی از گونههای گیاهخوار در محیطهای انبار از غلات، خشكبار و برخی دیگر از غدههای گیاهان زینتی تغذیه میکنند.
- کنترل آفات: کنههای خانواده فیتوزئیده (Phytoseidae) شکارگر هستند که برای کنترل کنههای گیاهخوار بر روی گیاهان زینتی در شرایط گلخانهها زندگی میکنند. همچنین در بسیاری از نقاط دنیا به صورت تجارتی و انبوه تولید میشوند و در گلخانهها رهاسازی میشوند.
کنهها شامل گروههای آبزی و خشکی هستند. کنههای خشکی معمولاً در خاک با جمعیت بالا دیده میشوند و از مهمترین بندپایان هستند. برخی از آنها به عنوان پارازیتها زندگی میکنند و میتوانند انگل بندپایان یا مهرهداران باشند. همچنین برخی از آنها به عنوان شکارگر و پرداتور فعالیت میکنند و از سایر کنهها و حشرات کوچک تغذیه میکنند.
تعداد زیادی از کنهها گیاهخوار هستند و با کلیسرهایی که دارند، بر روی گیاهان خراشهایی ایجاد میکنند و از مواد غذایی مثل کلروپلاست، مایع گیاهی و شیره گیاهی تغذیه میکنند. همچنین برخی از آنها در محیطهای انباری از غلات و خشکبار تغذیه میکنند.
خانواده فيتوزئيده (Phytoseidae) از کنههای شکارگر است که برای کنترل کنههای گیاهخوار بر روی گیاهان زینتی مورد استفاده قرار میگیرند.
بیشتر کنهها دوجنسی هستند و بیشتر تخمگذار هستند، اما برخی از آنها زندهزایی میکنند. همچنین برخی از آنها بکرزای هستند که بعد از جفتگیری، تخمهای بارور تولید میکنند.
راسته پروستیگماتا (Prostigmata) شامل برخی از مهمترین کنههای گیاهخوار است، که به آنها پلنت فيدينگ اسپايدر مايت (Plant feeding spider mite) یا کنههای تارتَن معروف است. این کنهها از گیاهان مختلف تغذیه میکنند و برخی از گونههای آنها به عنوان آفات مهم گیاهان شناخته میشوند.
در میان خانوادههای مهم این راسته میتوان به تترانیکیده (Tetranychidae)، تارسونمیده (Tarsonemidae) و اریوهیده (Eryohidae) اشاره کرد. به عنوان مثال، گونه تترانیکوس اُرتیکه (Tetranychus urticae) یا کنه تارتَن دو لکهای، یکی از مهمترین آفات گیاهان زینتی در سراسر جهان است.
این کنهها تخمهای خود را به قطر حدود ۰.۴ میلیمتر بر روی سطح برگهای گیاهان قرار میدهند و مانند بسیاری از کنهها، چندین مرحله رشدی دارند که شامل تخم، لارو، پروتونیمف (Protonymph)، تریتونیمف (Tritonymph) و مرحله بالغ است.
در کنههای نر، عموماً انتهای شکم باریک و کشیده است، در حالی که در کنههای ماده، انتهای شکم تقریباً حالت گرد دارد. مادهها با ترشح فرومون کنههای نر را به سمت خود جذب کرده و جفتگیری میکنند. سپس کنههای ماده شروع به تخمریزی بر روی سطح برگهای گیاهان میکنند. در دمای 20 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی حدود ۳۰-۴۰ درصد، هر کنه ماده در هر روز حدود ۷ تا ۸ تخم میگذارد و با افزایش رطوبت نسبی محیط، میزان تخمگذاری آنها کاهش مییابد.
سیکل زندگی کنهها بستگی به دما دارد. به عنوان مثال، در ۳۰ درجه سانتیگراد، دوره رشدی آنها حدود ۴ تا ۵ روز خواهد بود، در حالی که در ۱۵ درجه سانتیگراد، این دوره حدود ۳۰ روز به طول میانجامد.
کنهها با کلیسرهای نیرومند که دارند، از مواد غذایی مثل کلروپلاست و شیره گیاهان تغذیه میکنند. آنها با ایجاد لکههای زرد روی برگها، آنها را از خونههای برگی جدا کرده و در صورت تراکم بالا، باعث خشک شدن برگها میشوند. وقتی جمعیت آنها روی گیاهان افزایش مییابد، به بخشهای بالایی گیاهان مهاجرت میکنند و تارهای زیادی ایجاد میکنند. به همین دلیل به آنها اسپایدر مایت (Spidermite) گفته میشود. در شرایط طبیعی، کنهها عموماً زمستان را به صورت تخمگذاری میگذرانند، اما در شرایط گلخانهای، در تمام طول سال فعال هستند.
کنههای تار عنکبوتی یکی از گروههای مهم در گلخانه هستند. شناسایی آنها عبارت است از:
- کنه دو نقطه تار عنکبوتی: این نوع دارای تخمهای کروی است که رنگشان زرد کمرنگ متمایل به قرمز است. کنههای بالغ قرمز و سیاه هستند و تار تولید نمیکنند. خسارت آنها شامل نقاط برنزه روی برگهاست.
- کنههای تار عنکبوتی کاذب یا کنههای صاف: این نوع تخمهایشان به رنگ قرمز براق است و در هر دو سطح برگ و به صورت دسته جمعی تخمگذاری میکنند. خسارت آنها شامل نقاط نقرهای روی برگها و در برخی موارد ساقهها است.
- کنههای پهن: این نوع کنهها تخمهایشان را با تعداد زیادی برجستگی یا مفصل تولید میکنند. خسارت آنها شامل تولید گال و بد شکل کردن بافت گیاه است.
- کنههای جوانه و زنگار یا کنههای اریوفید: این کنهها بدنشان کشیده و مخروطی شکل است و در دو انتهای آن تیز شده و دارای پاهای بسیار کوتاهی هستند
روشهای نظارت: کنهها بسیار کوچک هستند و دیدن آنها با چشم غیر مسلح بسیار مشکل است. استفاده از عدسی 10X میتواند قابلیت شما را برای دیدن این آفات و تخمهایشان افزایش دهد. کنههای تار عنکبوتی را میتوان بوسیله آثار خسارت خود کنهها یا علائم و نشانههای هجوم کنه مثل پوستههای حشرات یا تار عنکبوت، تشخیص داد. کنه تار عنکبوتی قابل مشاهده است. قطعات دهانی آنها بسیار کوچک است که Chelicerae برای ایجاد سوراخ در سلولها و Palpi برای مکیدن شیره آنها استفاده میشود. نتیجه این فعالیت ایجاد گروههای کوچک از سلولهای خالی است که از دور بصورت لکههای تیره به نظر میرسند. این لکهها پس از مدتی به رنگ قهوهای یا برنز درمیآیند. برگهای آلوده شده ظاهری برتری پیدا میکنند با توجه به اینکه بیتش راین خسارات در اطراف رگبرگهای اصلی دیده میشود. به ترتیب بهترین روش برای دیدن کنهها، تخمها و پوستههایشان بررسی تصادفی سطح زیرین برگها میباشد. همچنین بوسیله روش تکاندهنده که در آن بخشهای گیاه بر روی یک تکه کاغذ یا کارت سفید تکاندهند تشخیص داد. به این ترتیب کنههای ریختهشده بر روی کاغذ را از روی حرکتشان میتوان تشخیص داد.
این روش به ویژه برای گیاهان همیشه سبز یا گیاهان کوچک برگ بهتر جواب میدهد.
کنترل زراعی:
برخی از فعالیتها در گلخانه باعث جلوگیری از طغیان کنهها میشوند. استفاده از گیاهان غیرالوده و بدون آفت و بریدن قسمتهای آلوده الزامی است. دانستن اطلاعات کافی در مورد گونهها/واریتههای قابل طغیان میتواند به کشاورز در اجتناب از کاشت آن گیاهان یا آگاهی از گیاهان مستعد بعنوان گیاهان شاخص کمک کند. استفاده از روشهای آبیاری نیز میتواند بر روی جمعیت کنهها مؤثر باشد. استرس کمآبی بهترین روش برای جلوگیری از کنههاست در حالیکه سیستم آبیاری (آبپاشی) از بالا مناسب جلوگیری از طغیان کنهها نیست.کنترل بیولوژیک:
تعدادی گونه شکارچی علیه کنههای تار عنکبوتی در گلخانه در دسترس میباشد. گونههای Phytoseiulus Persimilis، Mesoseiulus longipes، (Galendromus Occidentalis) و Neoselius Californicus، (Amblyseius Californicus) در بازار تحت نامهای تجاری Spidex (بصورت بطری) و Spidex-Plus (بصورت کیسههای کاغذی) این شکارچیهای کنه خواص بینظیری دارند. بعنوان مثال M.occidentalis میتواند دامنه بزرگ یا رطوبت و بخار را میتواند تحمل کند و یا برخی از گونههای دیگر میتوانند سمومی مثل azinphosmethyl (Guzathion) و Carbaryl (Sevin) را تحمل کنند. گونه M.longipes شرایط گرم و خشک را بهتر میتواند تحمل کند.
گونه M.longipes شرايط گرم و خشك را بهتر ميتواند تحمل كند. گونه M. Californicus در تراكم كمتر كنههاي تار عنكوبتي بهتر ميتواند زندگي كند و در دوره طولانيتري با كنهها مبارزه ميكند.
بكارگيري چندين گونه از شكارچيها نتيجه بهتري را دربر خواهد داشت. بهترين راه كاربرد اينست كه اين شكارچيها را بصورت پيشگيرانه و در چندين مقطع زماني قبل از تشخيص اولين آفات يا خسارت آنها در گلخانه رهاسازي كرد. گهگاه از آنها براي پايين آوردن جمعيت بالاي كنهها در گلخانه و بعنوان حشرهكشهاي طبيعي در تعداد زياد استفاده ميشود. از آنجايي كه اين شكارچيها قيمت بالايي دارند ميبايست قيمت تهيه و رهاسازي را نيز ملاحظه كنيم. از اين گذشته بكارگيري آفتكشها قبل و بعد از رهاسازي شكارچيهاي كنه ممكن است اثرات منفي در مبارزه داشته باشد.
کنترل فیزیکی:
استفاده از آب به مقدار زیاد و با فشار بالا، بهطوری که در برخی موارد با دستگاههایی همچون Water Wand و Jet-All Water آزمایش شده است، میتواند بسیاری از کنهها را از میان شاخه و برگ گیاه بیرون براند یا موقتاً آنها را در جای خود ثابت نگه دارد. به طوریکه در گزارشات میتوان دید پرورشدهندگان رز در شرق تگزاس از این ابزارها بطور موفقیتآمیزی برای کنترل کنهها و جلوگیری از آنها استفاده میکنند.
کنترل شیمیایی:
تعدادی از حشرهکشهای گیاهان زینتی که در حال حاضر استفاده میشوند، خاصیت کنهکشی هم دارند، اما برخی از آنها تنها بر روی گروه خاصی از گونههای کنهها مؤثر هستند، در حالیکه برخی دیگر بر روی هیچ کنهای تأثیری ندارند. استفاده از ترکیبات حشرهکش-کنهکش بهترین روش کنترل شیمیایی را ارائه میدهد. قبل از رهاسازی شکارچیهای کنه، میتوان از صابونهای حشرهکش برای کاهش جمعیت کنهها استفاده کرد. مواد کمکی نیز میتوانند بازدهی حشرهکشها را بالا ببرند.
کنه دو نقطهای (کنههای تار عنکبوتی): نام علمی این کنه از خانواده Tetranychidae و از راسته Prostigmata میباشد.
کنه دو نقطه از شایعترین آفات گلخانههای رز است. این کنه دامنه میزبانی بسیار وسیعی (تا حدود ۱۰۰۰ میزبان) دارد.
خسارت مستقیم از طریق تغذیه کنهها از برگهاست. برگها ابتدا لکهدار شده و خشک میشوند.
خسارت غیرمستقیم: به دلیل وجود تارها، گیاه دچار بدشکلی میشود و رشدش کاهش پیدا میکند که این خسارت به خصوص در گلخانهها شایع است.
علائم اولیه آلودگی توسط کنه دونقطهای ایجاد لکههای کلروتیک روی برگ است. روی برگهای ضخیم ممکن است این لکهها ایجاد نشوند. علت ایجاد این لکهها این است که کنه از سلولهای سطح زیرین برگ تغذیه کرده و آن را از کلروفیل که رنگ سبز را به برگ میدهد خالی میکنند. این سلولها بدون کلروفیل سفید یا برنزه به نظر میرسند. آلودگی شدید باعث میشود برگها کاملاً بیرنگ و خشک شده و در نهایت ریزش کنند. جمعیت بالای کنه باعث بیبرگی کامل بوتهها میشود یا گیاه به طور کامل از بین میرود. همچنین کنه تارها در مسیر حرکتش میتند. معمولاً سطح زیرین برگها کاملاً از تار پوشیده میشود. وقتی تعداد کنهها زیاد است، تارها سراسر بوتههای رز را میپوشانند. آلودگی شدید روی رز باعث میشود برگها پیچیده و قهوهای شوند و سپس ریزش کنند.
اگر کاغذ سفیدی زیر بوته گرفته و برگهای آلوده را تکان دهید، لکههای سیاه کوچکی مثل دانههای فلفل روی کاغذ مشاهده خواهید کرد. بزرگترین مشکلی که در مورد کنهها وجود دارد، این است که بدلیل اندازه بسیار کوچکشان و بدلیل اینکه زیر سطح برگ هستند بسیار دیر متوجه حملهشان میشویم و معمولاً بعد از اینکه خسارت وارد میکنند مورد توجه قرار میگیرند. رنگ کنه دونقطهای از زرد یا سبز روشن تا سبز تیره یا قهوهای متغیر است و دارای ۲ لکه سیاه روی سطح پشتی بدنشان هستند. اندازهشان ۰.۴ میلیمتر است.
نرها از مادهها کوچکتر بوده، پاهای بلندتری دارند و فعالترند. بدن باریکی دارند و روی شکمشان نقاط بیشتری دارند. هر ماده روزانه ۱۹ تخم میگذارد و در مجموع هر ماده میتواند بسته به میزبان و شرایط آب و هوایی ۱۲۰ تخم بگذارد. تخمها کروی و در ابتدا شفافند اما به تدریج زرد رنگ میشوند. تخمها بسیار کوچکند و زیر تارها در سطح زیرین برگ قرار داده میشوند.
لارو کنه گیاهخوار:
لارو کنه گیاهخوار، دارای ۶ پا است و رنگ سفید دارد. اندازه آن اندکی بزرگتر از تخم است و چشمهای قرمز مشخصی دارد. پس از ۳ تا ۱۵ روز (بر اساس درجه حرارت) از تخم فرو میآید. در ابتدا بیرنگ است و تنها ۶ پای موجود دارد. در دورههای نمفی بعدی، که بعد از مرحله لاروی است، به رنگ زرد کمرنگ تا سبز تبدیل میشود، ۸ پا دارد و دارای ۲ نقطه سیاه بر روی بدن میباشد. این لاروها، پس از خروج از تخم، ابتدا سفید رنگ هستند، اما پس از تغذیه از شیره گیاهی، رنگ آنها به سبز-زرد تغییر میکند و ۲ نقطه سیاه رنگ روی بدنشان ظاهر میشود. پس از دوره دورمانسی (خواب)، نمفها با ۸ پا ظاهر میشوند. پس از یک دوره دیگر خواب و دوره نمفی، کنه بالغ میشود. نمفها ممکن است در هوای گرم و خشک طی ۵ روز بالغ شوند. دوره تخم گذاری در دمای ۱۵ درجه میانگیناً ۳۶ روز، در دمای ۲۹ درجه میانگیناً ۱۶ روز و در دمای ۳۰ درجه میانگیناً ۷ روز است.
در شرایط مطلوب، کنه ماده در دمای ۲۰ درجه تا ۱۲۹ تخم میگذارد.
• دوره زندگی این کنه ۱ تا ۳ هفته است (در هوای بسیار خشک). در دماهای پایینتر و نور کمتر، کنههای ماده در زمستان گذران گسترش پیدا میکنند و دو لکه خود را از دست میدهند و در شکافها و تراکها پنهان میشوند. این مادهها نارنجی روشن یا قرمز رنگ هستند و تغذیه نمیکنند. در زمستان، تولید مثل متوقف میشود. در بهار، مادهها دوباره فعال شده و جمعیتهای جدیدی را ایجاد میکنند.
• تکثیر کنهها در زیر دمای ۱۳ درجه متوقف میشود.
• شرایط مناسب آب و هوایی برای کنه دو نقطه، آب و هوای گرم و خشک است.
• در شرایط گلخانه، کنترل کنه دو نقطه مشکل است. کنترل دائمی برگها برای اطمینان از حضور کنه ضروری است. این کنه میتواند در سراسر بوته حضور داشته باشد، اما بیشتر برگهای مسنتر و رگبرگها را آلوده میکند. هنگامی که علایم بر روی برگها ظاهر میشود، نشان میدهد که کنه گسترش پیدا کرده و مبارزه با آن مشکل تر شده است.
• در شرایط مناسب، جمعیت کنهها به سرعت افزایش مییابد و به رزها آسیب زیادی وارد میکنند. بوتههایی که به طور فشرده کشت شدهاند و جریان هوا در بین آنها کم است، پناهگاه بسیار خوبی برای تکثیر کنهها هستند. گرد و خاک و آلودگی روی سطح برگها مانع فرآیند تعرق و خنک سازی گیاه میشود و مکان مناسبی برای کنه ایجاد میکند.
• کنهها از طریق لباس کارگران، ادوات کشت و گیاهان آلوده منتشر میشوند.
بهترین روشهای کنترل آفات در گلخانه:
-
گیاهان و وسایل جدیدی که به گلخانه اضافه میشوند، باید مورد کنترل قرار گیرند تا از حمله کنهها یا سایر آفات جلوگیری شود.
-
در بوتههایی که نزدیک به هم کاشته شدهاند، گسترش کنهها از بوته به بوته دیگر اتفاق میافتد.
-
کنهها بال ندارند، بنابراین استفاده از تلههای چسبناک برای آنها کاربردی نیست.
شناسایی کانونها:
-
کنترل هفتگی برای شناسایی ورود کنهها الزامی است. نقاط حاوی کنه باید علامتگذاری شوند تا مکانهایی که مبارزه باید در آنها صورت گیرد، مشخص باشند. میتوان نقشهای از گلخانه تهیه کرد که نقاط مورد حمله کنه علامتگذاری شده باشد.
-
این کنهها در سطح زیرین برگها وجود دارند، بنابراین بايستي سم پاشی در سطح زیرین برگ انجام پذیرد. این کار را میتوان با لانس سرکج انجام داد. اسپایدرمایتها به صورت جزئی و نقطهای قابل کنترل هستند، اما اگر در سطح وسیع در گلخانه گسترش پیدا کنند، بايستي سراسر گلخانه را سم پاشی کرد.
-
کنهها دوره زندگی کوتاهی دارند و ممکن است نسبت به سموم مقاوم شوند. بنابراین بايستي سموم مورد استفاده از گروههای شیمیایی مختلف باشند. بعد از 3 بار سمپاشی با یک کنهکش، کنهکش دیگری از سایر گروهها باید مورد استفاده قرار گیرد. کنهها روی رز زمستان گذرانی نمیکنند، بنابراین روغنهایی که هنگام خواب زمستانه استفاده میشوند، موثر نیستند. کنترل بیولوژیک کنه دولکه ای با استفاده از کنههای شکارگر میتواند انجام پذیرد.
-
Phytoseiulus persimilis مهمترین کنه شکارگر این کنه است. این کنه در گلخانهها در رطوبت بالای ۷۰٪ فعالیت میکند و هنگامی که هیچ غذایی باقی نماند، کانیبال میشود و از همجنسان خودش تغذیه میکند و از بین میرود.
-
این کنهها دمای ۱۸ درجه یا بالاتر و رطوبت نسبی ۷۰٪ را ترجیح میدهند. در روشهای کشت معمول که لایهای ضخیم از برگها قسمت پایین بوتهها را فرا گرفته، کنههای شکارگر شانس بیشتری دارند.
-
کنه شکارگر دیگر Amblyueis californicus است که قدرت تهاجم کمتری دارد اما مدت بیشتری زنده میماند. همچنین کنه شکارگر Feltiella acarisuga میتواند مورد استفاده قرار گیرد که لاروهای این کنه از تخم و کنه بالغ تغذیه میکنند. حشراتی نظیر minute pirrate bug و گونههای Geocoris (big-eyed bugs) و کفشدوزکها که از کنه تغذیه میکنند نیز میتوانند مفید باشند.
1- از ارقامی که نسبت به کنه مقاوم هستند استفاده کنید:
- Utopia
- Atumn breeze
- Orange juice
2- از نکات قابل توجه دیگر جلوگیری از گرم شدن بیش از حد دمای گلخانه است و توجه به این نکته که ارقامی که به کنه حساس هستند در مکان خنک گلخانه یعنی کنار پد کاشته شود.
3- به محض مشاهده اولین علائم وجود کنه (شامل تار- نقره ای شدن سطح برگ و...) برگ ها رابا آب کاملاً شستشو داده بصورتیکه زیر برگ کاملاً شسته شود چون محل تجمع کنه زیر برگ هاست زیرا کنه راحتر از بافت زیر برگ تغذیه می کند .
4- جدا کردن و کندن برگ های آلوده و خارج کردن این برگ ها از محیط گل خانه
5- شستشو با آب خالی 3 بار در هفته و بعد از آن استفاده از یک کنه کش
مقاومت به کنه کش:
حشره کنه گیاهی موجودات ریز و اغلب نامرئی هستند که میتوانند به طرز چشمگیری به گیاهان زینتی، محصولات کشاورزی و باغی و درختان جنگلی آسیب برسانند. استفاده از کنه کشها یکی از روشهای رایج برای کنترل جمعیت کنهها است. با این حال، استفاده بیش از حد و نامناسب از کنه کشها میتواند منجر به بروز گونه های مقاوم در کنهها شود.
مکانیسم مقاومت:
مقاومت به کنه کشها زمانی اتفاق میافتد که کنهها به تدریج در برابر سموم شیمیایی که برای از بین بردن آنها استفاده میشود، مقاوم میشوند. این مقاومت میتواند به دلیل جهشهای ژنتیکی در کنهها ایجاد شود. کنههای مقاوم میتوانند سم را سم زدایی کرده یا از آن عبور کنند و یا سیستم عصبی خود را طوری تغییر دهند که سم بر روی آنها اثر نکند.
عوامل ایجاد کننده مقاومت:
- استفاده بیش از حد از کنه کشها با دوز و زمان نامناسب
- استفاده از یک نوع کنه کش به طور مداوم
- عدم تناوب در استفاده از کنه کشهای مختلف
- استفاده بیش از حد از سموم پایه فسفره و کلره
- استفاده از کنه کشهای تقلبی یا تاریخ گذشته
- شرایط نامساعد محیطی که باعث ضعیف شدن کنهها میشود
عواقب مقاومت:
- افزایش هزینههای کنترل کنهها
- نیاز به استفاده از کنه کشهای قویتر و سمیتر
- آسیب به محیط زیست و انسان
- افزایش جمعیت کنهها و خسارات بیشتر به گیاهان
راههای پیشگیری از مقاومت:
- استفاده از کنه کشها فقط در صورت ضرورت و با تجویز متخصص گیاه پزشکی
- استفاده از روشهای کنترل غیرشیمیایی مانند کنترل بیولوژیکی و روشهای کنترل مکانیکی
-
- نظارت بر جمعیت کنهها و پایش مقاومت آنها
- استفاده از کنه کشها با دوز و زمان مناسب
- تناوب در استفاده از کنه کشهای مختلف با مکانیسمهای اثر متفاوت
مبارزه با کنههای مقاوم:
- استفاده از کنه کشهای ترکیبی با چندین مکانیسم اثر
- استفاده از ارقام گیاهی مقاوم به کنه
- استفاده از کنه کشهای بیولوژیکی مانند کنههای شکارگر
- استفاده از روشهای زراعی مانند هرس کردن، وجین و آبیاری مناسب
کنهها و مقاومت به سموم نباتی مشکلی جدی است که باید به آن توجه کرد. با استفاده از روشهای صحیح و اصولی میتوان از بروز مقاومت در کنهها جلوگیری کرد و جمعیت آنها را به طور موثر کنترل نمود.
- مطلب قبلی: شناخت و راه های مبارزه و سمپاشی ملخ بیابانی یا ملخ دریایی
- مطلب بعدی: پسیل پسته: آفتی خطرناک برای درختان پسته