کنه‌ها انگل‌هایی هستند که از خون پستانداران، انسان‌ها، برخی پرندگان، دوزیستان و خزندگان تغذیه می‌کنند. آن‌ها می‌توانند به صورت یک میزبانه، دو میزبانه و سه میزبانه باشند، که در هر مرحله از چرخه زندگی خود ممکن است از میزبان‌های مختلفی تغذیه کنند.
شناخت و شناسایی کنه ها
حشره کنه از رده عنکبوتیان و یکی از شاخه های اصلی بندپایان محسوب می شود. از خصوصیات مهم کنه ها عدم وجود ستون فقرات است. کنه ها حشراتی هستند که به شاخه (بی مهرگان) Arthropoda تعلق دارند. کنه ها از راسته Acari بوده و از این راسته مایت ها که انگل انواع پستانداران و پرندگان می باشد را می توان نام برد.
کنه ها شباهت زیادی به مایت ها دارند، هر دو از رده Arachnida می باشند ولی کنه ها از لحاظ اندازه بزرگتر بوده و مانند یک پارازیت یا انگل از میزبان تغذیه می کنند. در دنیا تا کنون 866 گونه کنه شناخته شده است.
کنه ها از دو خانواده اصلی به نام Argasids کنه های نرم آرگاسید و خانواده Ixodide اگزودید کنه های سخت تشکیل شده اند. کنه های آرگاسید که به کنه های نرم یا Soft Tick معروف اند به دلیل اینکه پوسته روی سطح تنشان سخت نیست، کنه های سخت یا Hard TicK پوسته تنشان کاملاً سخت است.
از کنه های سخت می توان Variegatom و Amblyomma و از کنه های نرم می توان به Argas Persicus اشاره کرد.
تغذیه کنه
خطر تغذیه کنه ها از خون انسان و تأثیر آن بر سلامتی میزبان با ایجاد جراحت و زخم بر روی بدن میزبان و انتقال بیماری به آن ها از نکات مهمی است که باید در مورد آن بیشتر بدانیم تا بتوانیم از اهمیت سمپاشی کنه ها بیشتر آگاه شده تا در اسرع وقت جهت درمان،نابودی و ریشه کنی کنه ها اقدام نماییم.
تغذیه کنه ها از خون میزبان همواره واکنش های آلرژیک و یا درد روی سطح پوست میزبان ایجاد می کند و گاهاً ایجاد مسمومیت و یا حتی بیماری های بسیار خطرناک را از طریق انتقال میکرواُرگانیسم های بیماری زا به بدن میزبان انتقال داده که باعث تضعیف بدن میزبان و یا حتی خطر مرگ را برای او به همراه خواهد داشت. این میکروارگانیسم ها به عنوان پاتوژن های شناخته شده بوده و کنه ها نقش انتقال آن ها را به بدن میزبان دارند.
کنه در تمام مراحل زندگی خود مانند یک انگل و پارازیت تغذیه می کنند و تنها از خون گرم میزبان تغذیه می نمایند. کنه ها پس از یافتن میزبان، خود را به بدن میزبان می چسبانند و با بخش برنده دهانی که کلیسر نامیده می شود سطح پوست را خراش می دهند و از طریق ترشح بزاق خود که ماده ای چسبنده دارد خود را محکم روی سطح پوست میزبان نگه می دارند.
کلیسرها در قسمت انتهای دهانی کنه واقع شده که قادراند سوراخی را در قسمت غشای میانی پوست میزبان ایجاد کنند و سپس باعث پاره شدن رگ های خونی نزدیک به سطح پوست می شوند و این کلیسرها به همراه هیپوستوم که یک ردیف دندان های طولی می باشد وظیفه تغذیه از خون میزبان را به عهده دارند.
در صورت مشاهده انواع کنه ها در اسرع وقت با کارشناسان شرکت نگین دشت تماس گرفته تا شما را در شناسایی نوع کنه مورد نظر راهنمایی کنند و سپس روش های ریشه کنی را به شما ارائه دهند.
میزبان کنه
تغذیه کنه های اگزودید سخت، آهسته است زیرا به دلیل سخت بودن دیواره، قبل از گسترش و رشد کامل به تغذیه زیادی از خون میزبان احتیاج می باشد.
مدت زمان تغذیه هر مرحله از زندگی کنه ها از خون میزبان به صورت تقریبی برای لارو کنه بین 3 تا 5 روز ، شفیره بین 4 تا 8 روز و حشرات ماده بالغ بین 5 تا 20 روز می باشد. کنه پس از تغذیه کامل از بدن میزبان جدا شده و به زمین می افتند.
کنه های نر اکثراً بعد از تغذیه مانند کنه های ماده رشد نمی کنند. فقط اگر تغذیه کافی داشته باشند ارگان ها و اندام های تولید مثل آن ها بالغ شده و رشد می کنند.
جستجوی میزبان برای کنه
اکثراً کنه ها بیشترین زمان چرخه زندگی خود را خارج از بدن میزبان سپری می کنند و بیشتر در خاک و پوشش گیاهی پنهان می شوند تا در صورت نیاز به تغذیه، به میزبان مورد نظر متصل شوند. کنه های سخت از نظر تعداد میزبان مورد استفاده در طول چرخه زندگی خود به سه دسته یک میزبانه، دو میزبانه و سه میزبانه تقسیم می شوند ولی کنه های نرم در تمام طول چرخه زندگی خود چند میزبانه به شمار می آیند.
در صورت مشاهده ها کنه ها جهت تشخیص کنه های نرم از کنه های سخت با سمپاشی نگین دشت تماس بگیرید.
بسیاری از کنه ها مرحلۀ تخم و پوست اندازی خود را جهت تبدیل به لارو در سطح خاک و پوشش های گیاهی انجام می دهند و اکثراً در همان محیط ها و یا در محیطی نزدیک به میزبان و شکار مورد نظر مستقر می شوند. لاروها بر روی سطح خاک و پوشش گیاهی خزیده و پس از پیدا نمودن میزبان مورد نظر ، از ساقه گیاهان بالا رفته و خود را به بدن میزبان متصل می نمایند. این روش در کنه ها به questing یا جستجوی میزبان معروف است به خصوص در کنه های Ixodid از جمله لاروها ، شفیره ها و حشرات بالغ Rhipicephalus که جهت جستجوی میزبان در خاک و پوشش گیاهی مخفی شده و به این شکل رفتار می کنند و پس از اتصال به بدن میزبان محل مناسبی بر روی پوست جهت تغذیه برای خود می یابند.
برخی از کنه ها مانند Amblyomma و Hyalomma شکارچیانی فعال بوده که همواره بر روی سطح زمین در جستجوی پیدا کردن میزبان می باشند. کنه هایی از راسته کنه های نرم Argasid یا برخی از گونه های Ixodes در تمام طول مدت چرخه زندگی خود در نزدیکی لانه یا پناهگاه خود فعال بوده و به راحتی جذب میزبان می شوند. عوامل محرکی مانند دی اکسید کربن و آمونیاک عامل جذب آن ها به میزبان می باشد.
سمپاشی و راه های مبارزه ها با کنه
سمپاشی کنه ها بسیار تخصصی بوده و حتماً باید توسط کارشناسان و متخصصان دفع آفات یا حشره شناسان صورت گیرد. شرکت سمپاشی نگین دشت با بهره مندی از دانش مهندسان دفع آفات جهت سمپاشی کنه ها و ریشه کنی آن ها با توجه به گونه کنه مورد نظر و آلودگی محیط راه حل های لازم جهت سمپاشی کنه و فروش سم کنه را به شما ارائه می دهند.
کنه ها در بین سایر حشرات مکنده قادراند بیشترین و خطرناکترین بیماری ها را به میزبان از جمله انسان انتقال دهند و از این جهت سمپاشی کنه از اهمیت و حساسیت بیشتری برخوردار است. وجود کنه در محل سکونت انسان بسیار خطرناک و پر ریسک است از این جهت در صورت گزارش مشتری به مشکوک بودن منزل به هر گونه از انواع کنه ها ، شرکت نگین دشت کارشناسان متخصص خود را در اسرع وقت به محل مربوط اعزام می نماید.
کارشناسان ما پس از بازرسی کامل محل آلوده ، نوع کنه را تشخیص می دهند و سپس منبع آلودگی را مورد بررسی قرار می دهند.
کارشناسان با توجه به چرخه دگردیسی کنه مورد نظر، بررسی میزان آلودگی محیط یک برنامه جامع و مدون را جهت سمپاشی و نابودی کنه به مشتری ارائه می دهند سپس تمامی نکات لازم جهت بهسازی محیط و رفع تمامی شرایط مساعد رشد کنه ها را به شما آموزش می دهند تا از ورود مجدد کنه به محل زندگی شما پیشگیری شود.
تولید مثل و چرخه زندگی کنه
درکنه های سخت جفت گیری روی سطح بدن میزبان اتفاق می افتد ولی در برخی کنه های Ixodes عمل جفت گیری بر روی سطح پوشش گیاهی اتفاق می افتد.
کنه ها دگردیسی ناقص دارند و در تمام مراحل زندگی از خون تغذیه می کنند. کنه های سخت ماده فقط یکبار در طول چرخه زندگی خود تخم ریزی می کنند و تنها یکبار در تمام طول عمر خود خونخواری می کنند بر خلاف آن ها کنه های نرم به طور مکرر خونخواری می کنند . کنه های نر بر روی بدن میزبان باقی می مانند و در طول مدتی که از بدن میزبان تغذیه می کنند اسپرم را به کنه ماده انتقال می دهد. کنه های ماده تعداد زیادی تخم در حدود 2000 تا 20000 تخم در یک توده ژلاتینی در طول یکبار تخم ریزی خود خواهند داشت.
چرخه زندگی کنه سخت سه میزبانه
پس از گذشت هفته و حتی ماه ها ، لاروهای کنه با 6 پا از تخم خارج شده و سپس از پوشش گیاهی اطراف بالا رفته و با استفاده از عوامل محرک مانند گرما، حرکت و بو جذب میزبان می شوند و پس از اتصال به بدن میزبان مورد نظر لاروها حدود 3 تا 7 روز خونخواری می کنند و بعد از میزبان جدا شده، پوست اندازی کرده و تبدیل به نمف 8 پا می شوند. نمف کنه نیز مانند لاروها از گیاهان بالا رفته و سپس خود را به میزبان متصل می کنند. کنه های ماده بالغ خون زیادتری را نسبت به کنه نر می خورند ولی نرهای بالغ با وجود اینکه خون کمتری می خورند تنها پس از جفت گیری از میزبان جدا می شوند.
تکامل چرخه زندگی کنه های سخت بسیار کند است و حدود بین 6 ماه تا چند سال تکامل چرخه زمان می برد.
چرخه زندگی کنه سخت یک و دو میزبانه
برخی از کنه ها که از مهمترین گونه آن ها Boophilus می باشد، خود یکی از زیر گونه های Rhipicephalus است که در طول چرخه زندگی خود تک میزبانه بوده و تنها از یک میزبان خونخواری می کنند و آلودگی این کنه ها به همین دلیل کمتر است و در پزشکی اهمیتی نداشته ولی جنس بوفیلوس در دامپزشکی به دلیل انتقال بیماری به دام ها از اهمیت بخصوصی برخوردار است.
چرخه زندگی کنه های دو میزبانه شباهت زیادی به تک میزبانه ها دارد. در این حالت لاروها و نمف ها از یک میزبان و کنه های بالغ از میزبان دیگری تغذیه می کند. در کنه های تک میزبانه ها تخم حشرات بر روی محیط فیزیکی تکامل می یابد و تبدیل به لارو می شود و ظرف چند هفته لاروها از تخم به وجود می آیند که بلافاصله جهت تغذیه خود را به میزبان متصل می کنند . نمف ها نیز از همان میزبان تغذیه می نمایند و پس از پوست اندازی بالغ ها نیز از همان میزبان تغذیه می کنند و تنها محل تغذیه بر روی همان میزبان را تغییر می دهند. زندگی کنه های تک میزبانه سریع تکامل می یابد.
چرخه زندگی کنه نرم آگاسید
بیش از 150 گونه کنه نرم وجود دارد. اغلب کنه ها نرم چند میزبانه هستند فقط otobiusmegnini از این دسته در طول چرخه زندگی خود یک میزبان دارد.
کنه های نرم در طول چرخه زندگی خود بر خلاف کنه های سخت چندین بار تخم ریزی می کنند و چندین بار تغذیه از خون میزبان را خواهند داشت و اغلب در محیط های فیزیکی مانند درزها و شکاف های محل سکونت ، بین وسایل منزل و یا در داخل و یا نزدیکی لانه حیوانات خانگی و پرندگان تخم ریزی دارند.
از این دسته می توان به کنه های آرگاس و ارنیتودوروس اشاره کرد. کنه های آرگاس انگل پرندگان بوده و گاهی در صورت عدم وجود میزبان (پرنده) به انسان نیز حمله می کند. کنه های نرم کم و بیش در همه مناطق یافت می شوند.
کنه های نرم در طول زندگی خود به سرعت در هر مرحله تغذیه می کنند و سپس وارد مرحله بعدی زندگی خود می شوند و در هر بار تخم ریزی بین 100 تا 500 تخم خواهند داشت.
بیماری ها و مشکلات کنه کبوتری
کنه کبوتر (Argas spp.) می‌تواند منجر به ایجاد شوک انافلاکسی (Anaphylaxis) در انسان‌ها و حیوانات شود. شوک انافلاکسی واکنشی سریع و شدید در سیستم ایمنی بدن به یک آلرژن است که ممکن است باعث تورم، ضعف تنفسی، کاهش فشار خون، تنگی نفس و حتی در موارد شدید‌تر مرگ ناشی از عوارض تنفسی و قلبی شود.
در صورت گزش کنه کبوتر یا تماس با اجسام آلوده به آن، ممکن است افرادی که آلرژی به آن دارند با واکنش‌های آلرژیک و شوک انافلاکسی مواجه شوند. بنابراین، اگر علائمی مانند تورم شدید، تنگی نفس، سرگیجه شدید، تب و سردرد شدید در پی گزش کنه یا تماس با آن تجربه کردید، باید فوراً به مرکز بهداشت یا واحد اورژانس پزشکی مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب انجام شود.
در صورتی که شما یا کسانی در محیط‌هایی با احتمال وجود کنه‌های کبوتری زندگی می‌کنید یا تعامل دارید، ممکن است لازم باشد اقدامات احتیاطی را انجام دهید تا جلوی واکنش‌های آلرژیک و شوک انافلاکسی را بگیرید، به ویژه اگر شما یا دیگری در خانواده آلرژی به کنه‌ها دارید.
حضور کنه‌های آرگاس و حشرات مشابه بر روی حیوانات خانگی و انسان‌ها می‌تواند به مشکلات و خطراتی منجر شود. در زیر به برخی از این خطرات اشاره شده است:
1. انتقال بیماری‌ها: کنه‌های آرگاس می‌توانند برخی از بیماری‌ها را به حیوانات خانگی و حتی انسان‌ها منتقل کنند. این بیماری‌ها ممکن است شامل عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی مانند تایفوس، لیشمانیوز، و غیره باشند.
2. آلرژی و التهاب: نوروتوکسین‌های موجود در زبانه کنه ممکن است باعث آلرژی‌ها و التهابات پوستی شوند.
3. کاهش سطح خون: حملات مکرر کنه‌ها می‌توانند منجر به کاهش حجم خون و آنمی شوند، به ویژه در مواردی که تعداد زیادی از این حشرات روی میمون‌ها یا حیوانات خانگی حاضر باشند.
4. تحریک پوست: نشانه‌های تحریک پوستی شامل قرمزی، خارش، و سوزش می‌شوند که ممکن است به مشکلات پوستی و ایجاد زخم‌ها منجر شود.
5. تضعیف سلامت عمومی: در موارد شدید، حملات مکرر کنه‌ها می‌توانند به تضعیف سلامت عمومی حیوانات و انسان‌ها منجر شوند.
برای پیشگیری از این خطرات، مراقبت و نظافت دقیق از محیط زندگی، استفاده از محافظان پوشاک، و در صورت لزوم، درمان مناسب توسط پزشک و کارشناسان حرفه ای نگین دشت اهمیت دارد.
بیماری انتقال یافته از انواع کنه به انسان
حشره کنه جز خطرناکترین حشراتی است که به میزبان خود بیماری را انتقال می دهد . در بعضی مواقع جای گزش آن ها بدون درد است ولی ترشحاتی که در محل گزش ایجاد می شود واکنش های آلرژیکی، بیماری های تب دار، عفونت و سایر عوامل بیماری زا را به میزبان خود انتقال می دهند، از طرفی عامل انتقال انواع میکروب ها نیز می باشند. در کنه ها نرم جای گزش فقط گاهاً قرمز می شود در صورتی که در کنه های سخت جای گزش متورم و سفت می شود.به طور کل آلرژیکی که بدن هر میزبان در برابر گزش کنه از خود نشان می دهد بسته به واکنش سیستم ایمنی افراد متفاوت می باشد بنابراین در صورت مشاهده کنه باید به سرعت جهت ریشه کنی و نابودی کنه اقدام نمود تا از انتقال بیماری به انسان پیشگیری شود. کارشناسان ماهر شرکت نگین دشت با بکارگیری بهترین سموم و روش های اصولی در کمترین زمان ممکن کنه را به صورت کامل از منزل شما ریشه کن و نابود می کنند.
از جمله بیماری های تب دار که از کنه به انسان منتقل می شود می توان به تب راجعه کنه ای(اندمیک) که از جنس کنه اورینتودوروس انتقال می یابد، تب Q که توسط کوکسیلا بورنتی و بیشتر از طریق شیر آلوده دام به انسان انتقال می یابد و بیماری های از دسته ریکتزیایی که توسط کنه ها انتقال می یابد، اشاره کرد.
