درمان مسمومیت با قرص برنج

در این مقاله راهکارهایی که در درمان مسمومیت افراد توسط سم فسفید آلومینیم می تواند تاثیرگذار باشد را بیان نموده که این اطلاعات از برگه اطلاعات ایمنی یا  MSDS سم فسفید آلومینیم که مورد تایید انستیتو ملی بهداشت زیرمجموعه کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده آمریکا می باشد ، تهیه شده است.

در صورتی که فردی توسط سم فسفید آلومینیم دچار مسمومیت شود بسته به چگونگی آلودگی فرد و میزان و درجه مسمومیت فرد راه های درمان مختلفی وجود دارد.

در مسمومیت های خفیف تا متوسط مراقبت از فرد در مراحل ابتدایی از اهمیت بسزایی برخوردار است. باید توجه داشت در موارد مصرف فسفید آلومینیم باید از استفراغ فرد مسموم به شدت پرهیز نمود زیرا ممکن است گاز فسفین ایجاد آلودگی ثانویه نماید .از طرفی بررسی و چک کردن قلب ، کبد و کلیه بسیار ضروری می باشد. اندازه گیری مایعات الکترولیت و تنظیم گردش خون و تنفس امری حیاتی می باشد.

در مسمومیت های شدید، مجدد در درجه اول مراقبت های حرفه ای از فرد مسموم امری ضروری است  و اندازه گیری علائم حیاتی نیز لازم می باشد. متابولیک اسیدوز را از طریق بیکربنات سدیم می توان درمان نمود ولی گاهی درمان دیس ریتمی نیز امری ضروری می باشد.

جهت تشنج از گروه بنزودیازپین ها استفاده می کنند و در صورت نیاز، به آن باربیتورات و پروپوفل نیز اضافه می نمایند.

مشکلات دیسترس تنفسی و آسیب های حاد ریه ممکن است از طریق اکسیژن و تهویه مکانیکی درمان شود.

افت فشار خون در فرد در ابتدا از طریق مایعات و سپس دوپامین و نوراپی نفرین درمان می شود. اگر گردش خون نسبت به درمان مقاومت نشان دهد باید از طریق پمپ بالون داخل آئورت، بای پس قلبی ریوی یا اکسیژن رسانی غشای خارجی بدن اقدام نمود ضمناً بیمارانی که زنده می مانند باید جهت آندوسکوپی برای ارزیابی آسیب یا تنگی مری اقدام نمایند.

افرادی که جهت مراقب از فرد مسموم در مجاورت آن افراد قرار دارند باید در محلی با تهویه مناسب بوده و تا حد امکان از ماسک هایی با رسپیراتور گازی استفاده کنند تا در معرض گاز فسفین تولید شده قرار نگیرند.

پیش از ارجاع به مراکز درمانی به دلیل پتانسیل تشکیل گاز فسفین و احتمال زوال ناگهانی، ضدعفونی دستگاه گوارش به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

پس از انتقال فرد به بیمارستان یا مراکز درمانی باز هم نقش ضدعفونی دستگاه گوارش مشخص نمی باشد زیرا در اثر تماس با آب امکان تشکیل گاز فسفین وجود دارد. استفاده ازذغال فعال برای بیماری که فسفید آلومینیم مصرف کرده زیر 1 ساعت که تا حدودی بیمار هوشیار بوده و می تواند تا حدودی با پزشک خود همکاری کند وجود خواهد داشت و در صورتی که بتوان به سرعت از آندوسکوپی برای حذف قرص فسفید آلومینیم اقدام نمود می تواند فرد را نجات داد.

یکی از موارد مهم در اقدامات ابتدایی استفاده از لوله گذاری برای بیمار می باشد. بیمار را باید به سرعت به فضای باز انتقال داد و با استفاده از کپسول اکسیژن تنفس فرد را تنظیم نمود. برونکواسپاسم با استفاده از آگونیست های B2 و کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی قابل درمان می باشد.

سم فسفید آلومینیم هیچ پازهری ندارد.

از طرفی هیچ مدرک و شواهدی که نشان دهد می توان فرد را از طریق دیالیز ، همپرفیوژن، استفاده از ذغال یا ... درمان نمود وجود ندارد از طرفی بعید است که دیالیز برای مواجه با فسفین مفید باشد.

بررسی وضعیت بیمار در مراحل ابتدایی و اقدام به موقع با توجه به شرایط بیمار می تواند در درمان او نقش داشته باشد.

فرد مسموم به هیچ عنوان نباید در منزل مورد مداوا قرار گیرد و در اسرع وقت بدون اقدام غیر اصولی اطرافیان باید به مراکز درمانی مراجعه کند و این مراجعه باید در 5 تا 6 ساعت ابتدایی حتما صورت گیرد. در صورتی که بیمار علائم خاصی از جمله علائم مشکلات تنفسی نداشته باشد و وضعیت پایداری داشته باشد با دستورالعمل های دقیق پزشک مرخص می شود.

بیمارانی که علائم شدیدتری دارند از جمله ناراحتی تنفسی باید لوله گذاری انجام شود از طرفی ممکن است با علائمی مانند افت فشار خون، دیس ریتمی و افسردگی مواجه باشند که به ICU انتقال داده می شوند و تحت مراقبت های ویژه قرار می گیرند. از طرفی در این شرایط پزشک و اطرافیان باید با یک کارشناس سم شناسی مشاوره داشته باشد تا اقدامات درمانی درست و اصولی صورت گیرد.

در مراحل ابتدایی که فرد در معرض گاز ناشی از فسفید آلومینیم قرار میگیرد بویی شبیه به بوی ماهی را استشمام می کند که در این مرحله ممکن است فرد علائم شدیدی نداشته باشد ولی وقتی دز بیشتری از گاز را استشمام کند می تواند با علائمی مانند واکنش ریه مواجه شود.

این سموم به سرعت با آب و اسیدها واکنش داده و تشکیل فسفین را می دهد فسفین به سرعت در بدن جذب می شود که با شروع ناگهانی علائم ظاهر می شود و می تواند ایجاد ناهنجاری در ریه و کبد ظرف مدت 72 ساعت داشته باشد که در افرادی با عوارض زمینه ای از جمله افرادی با سنین بالا، بیماران مزمن ریوی بیشتر مستعد اثرات ناهنجار فسفین می باشند.

سایر گازهای تحریک کننده یا سمی مانند گاز کلر یا سیانید نیز می تواند افراد را دچار مسمومیت نماید. که در این شرایط فرد را باید به فضای بیرون جهت استنشاق هوای تازه انتقال داد و در صورتی که سرفه یا مشکل در تنفس داشته باشند دستگاه تنفسی، برونشیت یا پنومونیت باید مورد بررسی قرار گیرد استفاده از اکسیژن در صورت لزوم ضروری می باشد.

در صورتی که چشم فرد در معرض سموم قرار بگیرد باید به مدت 15 دقیقه با آب شستشو دهید و در صورتی که پوست با سم در تماس باشد باید لباس های فرد مسموم را به سرعت در آورده و پوست او  را با آب و صابون شستشو داد.

طبق ماده 12 ضوابط فعالیت شرکت های مجاز جهت مبارزه با حشرات و جانوران موذی در اماکن عمومی و خانگی، شرکت ها موظف به استفاده صرف از سموم مجاز و قابل مصرف اعلام شده توسط مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت می باشند و ممنوعیت کاربرد سم فسفید آلومینیم (قرص برنج) در عملیات مبارزه با حشرات و جانوران موذی می تواند منجر به تشنج ، کما و مرگ افراد شود که سال هاست توسط وزارت بهداشت ایران ممنوع اعلام گردیده ولی متاسفانه افرادی سودجو یا شرکت های غیر مجاز که هیچ تخصصی در بحث مبارزه با حشرات ندارند به صورت غیرقانونی این سموم را در منازل استفاده می کنند و سلامت افراد و ساکنین منازل و ساختمان ها را با مشکل مواجه می کنند.