شناخت فواید و اهمیت حشرات

حشرات به صورت های متفاوت برای انسان ها مفید و تاثیر گذار یا به صورت مخرب و مضر هستند، بسیاری از این موجودات به عنوان حشرات مفید ولی برخی نیز مضر شناخته می شوند و سعی شده بخشی از آنها را که برای انسان و اکوسیستم مفید هستند را در اینجا برای شما عزیزان معرفی کنیم:

حشرات، عمده بخشی از جهان زنده را تشکیل می‌دهند و اهمیت بسیاری در اکوسیستم‌ها و زندگی انسان‌ها دارند. این حشرات فواید بسیاری دارند که به طور خلاصه به شرح زیر است:

1. پالایش محیط زیست: حشرات در فرآیندهای پالایش محیط زیست نقش مهمی دارند؛ برخی از آنها به عنوان زباله خوراکی عمل می‌کنند و مواد زائد را تجزیه و تحلیل می‌کنند که باعث تمیز شدن محیط می‌شود.

2. تولید مواد غذایی: بسیاری از حشرات به عنوان غذای حیوانات دیگر و حتی برای انسان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال، زنبور عسل عاملی است که مواد غذایی مانند عسل و مواد غذایی گیاهی تولید می‌کند.

3. پالینگ زمین: بسیاری از حشرات نقش مهمی در پالینگ زمین دارند؛ به عبارت دیگر، آنها برای گرده‌افشانی گیاهان و تولید محصولات محلی کمک می‌کنند که برای زندگی انسان‌ها و حیات وحش ضروری است.

4. کنترل حشرات موذی: برخی از حشرات به عنوان کنترل‌کنندگان طبیعی حشرات موذی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بدین ترتیب، کمک می‌کنند تا تعداد حشرات موذی کاهش یابد و زیستگاه‌ها را تحت کنترل نگه دارد.

5. منبع آموزشی: مطالعه حشرات و رفتار آنها به ما درک بهتری از جهان طبیعی می‌دهد و می‌تواند به ما در توسعه فناوری و محیط زیست کمک کند.

به طور خلاصه، حشرات نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل زیستی دارند و بدون وجود آنها، زندگی روی زمین به شکل فعلی نمی‌توانست وجود داشته باشد.

اول: تهیه و تولید بعضی از اقلام اقتصادی از طریق حشرات:

نخ ابریشم، الیافی است که از بزاق حشره کرم ابریشم تولید می شود و در اصل برای ساختن پیله به کار می رود. صنعت ابریشم یکی از صنایع قدیمی در تعداد زیادی از کشورهای جهان به شمار می آید که بر مبنای بهره گیری از قابلیت کرم ابریشم پایه گذاری شده است.
موم عسل که از ترشحات غده های زیر شکم زنبور عسل تولید می شود در صنعت داروسازی و در صنایع شمع سازی مورد استفاده قرار می گیرد. به همین دلیل پرورش زنبور عسل در جهت تهیه موم و یا عسل  از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
لاک از ترشحات غده های سطحی بدن بعضی از شپشک ها تهیه می شود. در هندوستان و برخی کشورهای دیگر استفاده از این حشرات به عنوان ابزاری جهت تهیه ماده اولیه لاک بسیار متدوال است.

 

دوم : بدن برخی از حشرات دارای مواد مفیدی است که مورد استفاده در صنعت پزشکی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.

نوعی رنگ طبیعی به نام Cochineal Lac دانه های رنگین بدن نوعی شپشک می باشد که روی کاکتوس ها زندگی می کنند.
کانتاریدین Cantharidin ماده ای است که در پزشکی مصرف دارد و از بدن گونه هایی از سخت بالپوشان از خانواده Cantharidae استخراج می شود، ولی مصرف بی رویه آن ایجاد مسمومیت شدید می کند.
عده زیادی از حشرات در مرحله لارو به عنوان طعمه ماهیگیری (سوسک میل ورم) بکار می روند و در واقع به همین منظور پرورش داده می شوند و در اختیار ماهیگیران قرار می گیرند.

سوم: حشرات بعضی از مواد با ارزش گیاهی را پس از جمع آوری، می پرورانند و برای خود انبار می کنند و مازاد موادی که ارزش اقتصادی دارد مورد استفاده انسان قرار می گیرد.

جمع آوری و ذخیره عسل توسط زنبور عسل از طریق جمع آوری گرد گل ها صورت می گیرد و با تغییراتی که در آن می دهند آن را به عسل که یک ماده غذایی بسیار ارزشمند و دارویی است تبدیل می کند. به همین ترتیب گرده گل ها نیز که توسط حشرات جمع آوری می شود مصارف غذایی و دارویی پیدا کرده است. زنبور عسل نقش مهمی در گرده افشانی گل ها و افزایش راندمان محصولات ایفا می کند.

چهارم: حشرات با ایجاد گال در گیاه که نوعی تغییر شکل بافت گیاه محسوب می شود قادراند محصولات صنعتی و دارویی به وجود آورند.

مازوج که از تخمگذاری زنبور Cinips calari روی برگ بلوط ایجاد می شود در صنعت داروسازی به دلیل داشتن مقدار قابل توجه تانن از اهمیت بسزایی برخوردار است. به علاوه به عنوان داروی گیاهی و خانگی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

پنجم: حشرات با گرده افشانی موجب بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی می شوند.

در بعضی از کشورها استفاده از حشرات گرده افشان به خصوص زنبورهای نژاد بامبل bombus spp برای بهبود کمی و کیفی بعضی از محصولات کشاورزی الزامی است. مؤسساتی هستند که حشرات گرده افشان را پرورش می دهند و به کشاورزان می فروشند. در بعضی از کشورها مانند آمریکا، کانادا و فرانسه این اقدام به توسعه و پیشرفت صنعت تازه ای در بحث کشاورزی کمک کرده است.

ششم: حشرات منایع غذایی مهم برای انسان و دام ها هستند.

در برخی کشورها افراد از ملخ ها و لارو بعضی از پروانه ها جهت تغذیه استفاده می کنند که قرار دادن این دسته از حشرات در جدول غذایی انسان در جهت جبران کمبود مواد غذایی در آینده کمک بسزایی خواهد داشت که این پیشنهاد توسط برخی از دانشمندان علم تغذیه ارائه شده است. از طرفی تعداد زیادی از این حشرات خوراک ماهیان هستند و در پرورش مصنوعی آبزیان از جمله ماهی ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و  نیز از منابع جدید تأمین مواد پروتئینی مرغداری ها نیز محسوب می شوند.

سوسک تاریکی (میل ورم) :

افزایش جمعیت در جهان ، تقاضای بیشتر نیاز به پروتئین حیوانی را در افراد به دنبال داشته است. به عنوان مثال سویا یکی از پروتئین هایی است که به دلیل وجود اسیدهای آمینه یکی از مغذی ترین منابع پروتئین به شمار می آید یکی از وعده های مناسب پروتئین در حال حاضر لاروهای میل ورم می باشد که حتی نسبت به سویا و ماهی از پروتئین حیوانی بیشتری برخوردار است.

به دلیل اختلال در زنجیرۀ پروتئینی در سال های اخیر، کارشناسان تغذیه حشرات را به طور فزاینده ای در لیست منابع پروتئینی قرار داده اند و تحقیقات زیادی را در تولیدات صنعتی حشرات در جهت منبع تغذیه ای پروتئینی انجام داده اند.

به طور مثال لارو میل ورم Tenebrio molitor یک وعدۀ پروتئینی با ترکیبات اسید آمینه ای ضروری برای پاسخ گویی به نیازهای غذایی انسان و ماهی ها به شمار می آید غذایی کاملا مقوی و کامل مناسب رشد پرندگان، خزندگان و پستانداران می باشد که باعث شده در رژیم غذایی انسان هم جایگزین شود. از طرفی به دلیل مدت زمان کوتاه تبدیل حشره از تخم به لارو که حدود 4 تا 14 روز می باشد به سرعت تولید می شود و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است

هفتم: عده زیادی از حشرات دشمنان طبیعی آفات گیاهی زراعتی هستند و به نحو قابل توجهی مانع خسارت آن ها به کشاورزان می شوند.

 

از این لحاظ حشرات مذکور را به دو گروه تقسیم می کنند:

پارازیت ها یا انگل ها که قسمتی یا تمام زندگی خود را در داخل یا روی بدن حشره آفت (میزبان) می گذرانند و باعث ضعف یا اغلب انهدام حشره زیان آور می گردند، مانند زنبور پارازیتوئید تخم سن گندم.

پرداتورها یا شکارچی ها که حشرات زیان آور را شکار می کنند و با اشتها و قدرت تحرک فراوانی که دارند به شدت انبوهی جمعیت خود را کاهش می دهند مانند کفشدوزک معمولی که از شته به فراوانی تغذیه می کند و کفشدوزک Vedalia cardinalis که به نحو قابل توجهی شپشک استرالیایی را از بین می برد.

هشتم:  برخی از حشرات موجب تخریب علف های هرز می شوند.

پروانه کاکتوس خوار Cactoblastes cactorum با از بین بردن کاکتوس های وحشی در استرالیا میلیون ها دام را در این کشور از خطر نابودی به علت اینکه مراتع را تهدید می کردند نجات داد. لارو های این حشرات فقط از برگ های گوشتی و آبدار کاکتوس تغذیه می کنند. این گیاهان در ابتدا به صورت یک گیاه زینتی از اروپا به استرالیا برده شده و در فاصله زمانی کوتاهی مراتع را فرا گرفت و جایگزین گیاهان مرتعی شد. در ایران این حشرات دیده شده که از میوه و دانه سس که یک انگل گیاهی است تغذیه می کند.

فواید سوسک فاضلابی در طبیعت چیست؟

 

حتی سوسک های چندش آور فاضلابی هم برای طبیعت بسیار مهم و حیاتی هستند. سوسک آمریکایی (American cockroach) یا همان سوسک درشت فاضلابی اغلب به عنوان آفت شناخته می‌شود و در برخی مناطق به عنوان یک مشکل بهداشتی مطرح است. اما این سوسک‌ها در طبیعت نقش‌های مهمی نیز دارند:

1. تجزیه و تحلیل مواد غذایی: سوسک‌ها در جویدن و تجزیه مواد گیاهی و جانوری نقش مهمی دارند آن ها مواد آلی را به مواد قابل جذب برای  طبیعت و گیاهان تبدیل می کنند.

2. منابع تغذیه برای دیگر موجودات: در بخش‌هایی از جهان، سوسک‌های آمریکایی به عنوان غذایی برای جانوران دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال، برخی از پرندگان، مارها و حشرات دیگر از آنها به عنوان یک منبع غذایی استفاده می‌کنند.

3. بخشی از زنجیره تغذیه: سوسک‌ها در زنجیره تغذیه زنده‌ها نقش دارند. آنها به عنوان غذا برای جانورانی همچون مارها، موش‌ها، پرندگان، و حشرات دیگر عمل می‌کنند که در نتیجه به تنوع زیستی کمک می‌کنند.

4. تجزیه مواد آلی: سوسک‌ها همچنین در تجزیه و تحلیل مواد آلی نقش دارند و با خرد کردن مواد گیاهی و دیگر آلی‌ها، به چرخه تجدید پذیر مواد آلی در خاک کمک می‌کنند.

از طرفی، باید توجه داشت که در مواردی، مانند ورود به ساختمان‌ها و منازل، سوسک‌های آمریکایی می‌توانند منجر به مشکلات بهداشتی و آسیب به محیط زندگی انسان شوند که بلافاصله بایستی اقدامات کنترلی و سمپاشی سوسک درشت آنجام شود. اما در محیط طبیعی، آنها به عنوان یک قسمت از اکوسیستم و زنجیره غذایی مهم هستند.

نهم: حشرات یکی از بهترین مواد آزمایشگاهی هستند و در تحقیقات بیولوژیک و علم ژنتیک و ساخت مواد آرایشی بهداشتی کاربرد بسیار زیادی دارند.

مگس سرکه از مهمترین حشرات در به کار گیری خصوصیات و آزمایشات ژنی استفاده می شود. در مطالعات توکسیکولوژیک از مگس خانگی و از سوسری ها به صورت گسترده استفاده شده است.

دهم: حشرات در از بین بردن لاشه جانوران مرده ، فضولات دام ها به طور کلی کمک به بهداشت محیط اهمیت قابل توجهی دارند.

دولت استرالیا گونه هایی مخصوصی از سوسک سرگین Scarabus را برای پاک کردن مراتع و اماکن از فضولات دام ها مورد استفاده قرار می دهد این حشرات فضولات دام ها را به صورت گلوله های کوچک درآورده و زیر خاک منتقل می کنند و روی آن تخم می گذارند و بدین ترتیب میلیون ها حشره عمل پخش و زیرخاک کردن کودهای دامی را در مراتع انجام می دهند. به جرأت می توان گفت اگر حشرات لاشه خوار و گندخوار وجود نمی داشتند برای انسان به سادگی امکان نداشت که محیط اطراف خود را از لاشه و اجساد جانوران و گیاهان و نیز آلودگی ناشی از آن ها پاک کند.

برای شناخت بیشتر انواع حشرات می توانید وارد بخش شناخت حشرات سایت سمپاشی نگین دشت شوید تا با انواع حشراتی که پیرامون ما زندگی می کنند بیشتر آشنا شوید.

این نظریه که بهترین حشرات ، حشرات مرده است اکنون کاملا مردود شناخته شده است. در گذشته کمتر به فواید حشرات توجه می شد اما دانشمندان روز به روز به فواید و همزیستی با حشرات را کشف می کنند. 

به طور کل دخالت انسان در اکوسیستم همواره خسارات جبران ناپذیری را به طبیعت وارد می کند .

مائو رهبر انقلاب چین  قبل از برنامه “جهش بزرگ” در سال ۱۹۵۸، سه حیوان ” موش ، پشه و مگس ” را به عنوان دشمنان خلق چین معرفی کرد و خواهان نابودی آنها شد. از طرفی آن ها معتقد بودند که گنجشکها بخش زیادی از محصولات کشاورزی را می خورند.

"مائو حاکم کشور چین فرمان قتل عام گنجشک ها را صادر کرد. تقریبا تمام گنجشک ها در چند ماه کشته شدند پس از چند ماه ناگهان سر و کله ملخ ها در مزارع کشاورزی پیدا شد. در غیبت گنجشک ها جمعیت ملخ ها و دیگر آفات به صورت گسترده افزایش یافته بود. به دنبال قتل عام گنجشک ها ، تولید محصولات کشاورزی به شدت پایین آمد و میلیون ها انسان بر اثر گرسنگی مردند. از آن پس ، مائو دستور داد که گنجشک ها را نکشید، اما دیگر گنجشکی باقی نمانده بود! این کار باعث شد تا چند سال چین از شوروی گنجشک زنده وارد کند تا جمعیت حشرات را با افزایش تعداد گنجشک ها کنترل کنند."

با توجه به فواید بسیار زیاد حشرات، حفاظت از آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کاهش استفاده از آفت‌کش‌ها، حفظ زیستگاه‌های طبیعی و افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت حشرات، از جمله اقداماتی است که برای حفاظت از این موجودات کوچک اما ارزشمند می‌توان انجام داد.