شکل گزیدگی حشراتی مثل ساس، مایت، کنه، شپش و کک از نظر شما شاید به هم شباهت داشته باشد اما از دیدگاه علم حشرهشناسی، هر کدام ویژگیهای منحصربه فردی دارند که قابل تشخیص است. این تفاوتها شامل نوع گزش، الگوی تغذیه حشرات خونخوار، محل فعالیت روی بدن میزبان و آثار گزش باقیمانده بر روی پوست میشود.
🔸 ساس: معمولاً شبها فعالیت دارند و معمولاً به صورت ردیفی روی پوست گزیدگی ایجاد می کنند.
🔸 کک: اغلب نواحی پایین بدن و بدون پوشش لباس را هدف قرار میدهد.
🔸 شپش: به موهای سر یا بدن چسبیده و از خون تغذیه میکند.
🔸 کنه: برخی از گونه های تک میزبانه میتوانند مدت های طولانی روی پوست میزبان باقی بمانند.

توجه داشته باشید اولین قدم در بحث مبارزه با حشرات مکنده که از خون انسان تغذیه می کنند، شناسایی و تشخیص نوع حشره می باشد. کارشناسان شرکت سمپاشی نگین دشت جهت شناسایی نوع حشره به شما کمک کرده و پس از اطمینان از نوع حشره در جهت سمپاشی ساس و یا سایر سم پاشی های تخصصی اقدامات لازم را انجام می دهند.
شناسایی محل نیش و گزش حشره ساس ، محل گزش کنه و سایر حشرات مکنده از طریق جای گزش امری دشوار است. جای گزش روی پوست به دلیل واکنش سیستم ایمنی در افراد مختلف متفاوت است. تعیین نوع آفت از روی محل گزش روش درست و دقیقی نمی باشد. شاید بتوان به صورت تقریبی حدس زد ولی دقیق و علمی نیست. فقط از این لحاظ قابل مقایسه اند که کنه جهت تغذیه از خون مدتی روی پوست میزبان مانده تا تغذیه از خون کامل شود در صورتی که ساس پس از رفع نیاز به یک وعده غذایی سریع از میزبان جدا شده و به پناهگاه خود برمی گردد.
گزش ساس اغلب موارد به صورت خطی و کنار هم هستند اما گزش کنه بصورت تکی قابل تشخیص است. التهاب و تورم محل گزش کنه چند برابر بیشتر از ساس می باشد البته به نوع کنه هم بستگی دارد.
تصاویر مقایسه ای گزش حشرات ساس، کک، کنه
تفاوتهای گزش حشرات ساس، کک و کنه از نظر ظاهر و محل گزش به صورت زیر است:
گزش ساس:
معمولاً در محل گزش چند نقطه قرمز در یک ردیف یا به صورت خوشه ای می باشد.معمولا گزش روی قسمتهایی مثل صورت، گردن و دستها که در خواب بدون پوشش هستند، اتفاق میافتد. محل گزش خارش زیادی دارد و اغلب گزیدگی شبها رخ میدهد.
گزش کک:
به صورت نقاط قرمز کوچک با مرکز تیره ظاهر میشود. اغلب روی پاها و مچ پاها، چون نزدیک زمین هستند، مشاهده میشود. خارش بسیار شدیدیتری نسبت به محل گزش ساس دارد و ممکن است هر زمان از روز یا شب اتفاق بیفتد.
گزش کنه:
معمولاً با یک توده قرمز با مرکز تیره رنگ که نشاندهنده محل فرو رفتن کنه در پوست است، دیده میشود. بیشترین گزش در جاهایی مثل زیر بغل، کشاله ران و پشت گوش رخ میدهد. ممکن است خارش کمتری داشته باشد، اما اگربه صورت اصولی کنه از روی پوست برداشته نشود، میتواند باعث ایجاد عفونت شود.
این توضیحات به شما کمک میکند نوع گزش حشرات خونخوار را شناسایی کنید.
آیا حشره ساس خطرناک است؟
در حال حاضر با تحقیقات صورت گرفته توسط بخش تحقیقاتی شرکت نگین دشت اثبات شده که هیچگونه بیماری از طریق ساس به انسان انتقال پیدا نمی کند فقط در برخی افراد یکسری حساسیت های الرژیکی به دلیل حساسیت پوست به بزاق و گزش ساس بروز می کند. این در حالی است حشره کنه ها می توانند، انواع بیماری های بسیار خطرناکی را به انسان انتقال دهند که از جملۀ آن به انواع تب راجعه، بیماری لایم، راش، تب کریمه کنگو و .... می توان اشاره کرد.
ساسها هزاران سال است که وجود دارند. آنها از خون تغذیه میکنند، اما بهعنوان ناقل بیماری به انسان شناخته نشدهاند. برخی افراد ممکن است به نیش آنها حساسیت داشته باشند و برخی مواقع محل های گزش ساس دچار التهاب و عفونت پوستی می شود.
خلاص شدن از شر یک آلودگی ساس آسان نیست، اما اقداماتی وجود دارد که میتوانید برای کنترل مشکل انجام دهید. همچنین، اقداماتی وجود دارد که میتوانید برای جلوگیری از آوردن ساس به خانه انجام دهید.
معرفی حشره ساس تخت خوابی؟
ساسها حشراتی کوچک، تخت و بدون بال هستند که به رنگ قهوهای مایل به قرمز بوده و قبل از تغذیه، حدود 6 میلیمتر طول دارند (تقریباً به اندازه و شکل یک دانه سیب کوچک). آنها در طول روز در بسترها (درزهای تشک، جعبههای فنری، قابهای تخت، بالش) و در ترکها و شکافهای دیوارها، کفها و مبلمان پنهان میشوند. شبها بیرون میآیند. ساسها پرواز یا جهش نمیکنند، اما میتوانند به سرعت بخزند.
تصاویر گزش ساس تختخوابی
در بدو ورود آلودگی ، افراد به ندرت حشره ساس را می توانند مشاهده کنند و از طرفی بسیاری از افراد به اشتباه فکر می کنند که محل گزش مربوط به گزش یکی از حشرات مکنده مانند پشه ، کک یا عنکبوت و ... می باشد. گاهی اوقات افراد گزش ساس را با یک بیماری شایع پوستی مانند بثورات خارش دار، کهیر یا آبله مرغان اشتباه می گیرند.
برای اطمینان از آلودگی محل سکونت به ساس تختخوابی، باید به دنبال علائم وجود ساس در منزل باشید.
نیش ساس در محل گزش اغلب به میزان قابل توجهی قرمز و متورم می شود. گزش های متعدد ممکن است به صورت خطی یا خوشه ای در محدوده ای از پوست شما ظاهر شود البته این مورد در افراد مختلف به دلیل تفاوت شدت آلرژیک پوست متفاوت است، ممکن است فردی هیچ علائمی در محل گزش نداشته باشد و از طرفی فردی دیگر با علائم عفونت ثانویه در محل گزش و یا حتی بروزشوک آنافلاکسی مواجه شود.
در اینجا نمونه های واقعی گزش حشرات ساس را نشان داده ایم.
تصاویر گزش و نیش کک
گزش کک باعث ایجاد برجستگی های قرمز و دایره ای شکل روی سطح پوست می شود که عموماً محل گزش با هاله ای قرمز رنگ احاطه شده است. شدت خارش به آلرژیک پوست فردی که مورد گزش قرار گرفته است، بستگی دارد، اما بیشتر افراد خارش شدید را در محل گزش کک تجربه می کنند. کسانی که آلرژی دارند نیز ممکن است دچار کهیر یا بثورات پوستی در محل گزش شوند. واکنش های آلرژیکی ممکن است تا 24 ساعت و حتی بیشتر طول بکشد.
گزش کنه اکثراً بدون درد است و فقط علائم و نشانه های جزئی مانند قرمزی، تورم یا زخم روی سطح پوست ایجاد می کنند. برخی گونه های خطرناک کنه می تواند باکتری و ویروس های خطرناکی مانند بیماری لایم و تب خالدار را به میزبان انتقال دهند. به طور کلی، برای انتقال بیماری لایم باید حداقل 36 ساعت کنه به بدن شما بچسبد تا بیماری به میزبان منتقل شود.
گزش کنه میتواند باعث ایجاد واکنشهای مختلفی روی پوست شود. در برخی افراد، گزش کنه ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند، در حالی که در برخی دیگر ممکن است باعث ایجاد واکنشهای آلرژیک شود. کنهها میتوانند بیماریهای مختلفی را به انسان منتقل کنند.
کنهها حین تغذیه از خون به پوست میزبان می چسبند و از خون میزبان تغذیه میکنند. این گزش معمولاً دردناک نیست چون حین گزش حشرات مکنده ماده بی حس کننده ای در محل گزش ترشح می کند که باعث بی حسی در محل گزش می شود مگر در افرادی که آلرژی بسیار بالایی دارند. افراد حساس، در اطراف ناحیه گزیدگی احساس خارش، سوزش، قرمزی و تورم میکنند.
برای جلوگیری از گزیدگی کنه و انتقال بیماریهای ناشی از آن، بهتر است در هنگام حضور در محیطهایی که احتمال حضور کنه وجود دارد، از لباسهای محافظ و مناسب استفاده کنید و پس از بازگشت به منزل، تمام بدن و وسایل خود را برای یافتن کنههای احتمالی بررسی نمایید.
تصاویر گزش و نیش پشه
محل گزش پشه ها اغلب باعث ایجاد لکه های قرمز رنگ کوچک روی پوست شما می شود. محل گزش معمولاً با خارش شدیدی همراه است. برخی از افراد ممکن است در محل گزش پشه با تاول پوستی مواجه شوند. گزش گونه های پشه در ایران عموما آسیب جدی در افراد ایجاد نمی کنند اما در برخی از نقاط جهان گونه های پشه می توانند بیماری های بسیار جدی و خطرناکی مانند مالاریا را انتقال دهند البته یادآور می شود در برخی از نقاط جنوبی ایران مالاریا گزارش شده است.
در صورت بروز علائم نگران کننده مانند درجه حرارت و تب بالا، لرز، سردرد و احساس خستگی و بیماری پس ازگزیدگی پشه فوراً به درمانگاه یا بیمارستان جهت دریافت کمک های پزشکی مراجعه فرمایید.
تصاویر گزش و نیش عنکبوت
نیش عنکبوت چه شکلی است؟
یک نکته بسیار مهم در مورد گزش عنکبوت این است که پس از گزش پوست شما توسط عنکبوت ممکن است تا ساعت ها متوجه زخم یا آثار ناشی از گزش در محل مورد نظر نشوید حتی اگر حین گزشِ، عنکبوت را مشاهده کرده و حتمی نوع آن را شناسایی کنید، یا عکس بگیرید.
علائم نیش عنکبوت در محل گزش:
- هر گونه علائم آزاردهنده ای که همراه با گزش باشد.
سایر علائم احتمالی که ممکن است با نیش عنکبوت همراه باشد عبارتند از:
- تاولی که به رنگ قرمز یا بنفش است
مدت بهبودی گزش عنکبوت اغلب به نسبت گزش سایر حشرات طولانی تر است و ممکن است بر بافت های پوست تأثیر بگذارد. ضدعفونی و تمیز نگه داشتن محل گزش برای کاهش خطر عفونت ثانویه از اهمیت بسزایی برخوردار است.
مایت پرندگان (Bird Mites)، که با عناوین مایتهای پرندگان یا کنههای پرندگان نیز شناخته میشوند، انگلهای بسیار کوچکی هستند که بهطور معمول بر روی پرندگان، بهویژه پرندگان وحشی نظیر کبوترها و گنجشکها یا پرندگان خانگی مانند مرغ و خروس، زیست میکنند و از خون یا بقایای پوستی آنها تغذیه مینمایند. این موجودات با اندازهای در حدود 0.5 تا 1 میلیمتر، بهسختی با چشم غیرمسلح قابلمشاهدهاند، اما میتوانند برای انسانها مشکلآفرین شوند. این مشکل بهویژه زمانی رخ میدهد که پرندگان لانههای خود را ترک کرده یا از بین بروند و مایتها به دنبال میزبانی جدید باشند.
اثرات گزش مایت پرندگان بر پوست انسان
هنگامی که مایت پرندگان به پوست انسان دسترسی پیدا میکند، ممکن است اقدام به گزش نماید، زیرا بهدنبال تغذیه از خون یا مایعات بدن است. این گزشها اغلب در نواحی حساستر و در دسترستر پوست، مانند مچ دست، گردن، بازوها یا پشت زانوها، مشاهده میشوند.
علائم ناشی از گزش مایت پرندگان بر پوست انسان شامل موارد زیر است:
- خارش شدید: شایعترین علامت بوده و ممکن است چند ساعت پس از گزش آغاز شده و تا چند روز تداوم یابد.
- قرمزی و التهاب: ناحیه گزیدهشده معمولاً دچار قرمزی و تورم خفیف میشود که مشابه جای نیش پشه است.
- جوشها یا تاولهای کوچک: در برخی موارد، گزش منجر به ظهور جوشهای ریز یا تاولهای کوچک میگردد.
- احساس سوزش یا سوزنسوزن شدن: برخی افراد در محل گزش، احساس سوزش یا گزگز را گزارش کردهاند.
- حساسیت پوستی: در افراد با پوست حساس، ممکن است واکنشهای شدیدتری نظیر راش پوستی یا کهیر ایجاد شود.
سوالات متداول
تفاوت ساس و کک در نحوه گزش آنها چیست؟▼
ساسها معمولاً شبهنگام فعال میشوند و روی پوست نزدیک به سطح میخزند و نیش میزنند. گزش آنها به صورت خطی یا گروهی ظاهر میشود. اما ککها به صورت تصادفی و در طول روز نیز میتوانند گاز بگیرند، و گزش آنها بیشتر در قسمتهای پایینی بدن، مانند مچ پا دیده میشود.
آیا کنهها میتوانند بیماری به انسان انتقال دهند؟▼
بله، برخی از گونههای کنه میتوانند بیماریهایی مانند بیماری لایم و تب راکی را به انسان انتقال دهند. این انتقال معمولاً زمانی رخ میدهد که کنهها برای مدت طولانی به پوست چسبیده باشند.
چگونه میتوان تشخیص داد که گزش به خاطر ساس است یا کک؟▼
گزش ساس معمولاً به صورت خطوط منظم یا خوشهای روی پوست ظاهر میشود و در شب ایجاد میشود، در حالی که گزش کک به شکل لکههای کوچک قرمز و معمولاً در نواحی پایینی بدن دیده میشود و خارش شدیدی دارد.
کنترل ساسها و ککها در محیط خانه چگونه است؟▼
برای کنترل ساسها، شستوشو و خشک کردن وسایل در دمای بالا و استفاده از جاروبرقی مؤثر است. برای ککها نیز تمیز کردن محیط و استفاده از اسپریهای مخصوص و داروهای ضد کک برای حیوانات خانگی کمک میکند.
آیا کنهها میتوانند روی بدن حیوانات خانگی بمانند؟▼
بله، کنهها میتوانند به بدن حیوانات خانگی بچسبند و از خون آنها تغذیه کنند. برای جلوگیری از آلودگی حیوانات خانگی، استفاده از داروهای ضدکنه و شستوشوی منظم توصیه میشود.
منابع ساس و کک